لیبرالیسم و ناسیونالیسم: بوالعجب من عاشق این هر دو ضد

آیا لیبرالیسم و ناسیونالیسم دو مفهوم همگرا هستند؟ آیا لیبرالیسم و ناسیونالیسم از چنان همبستگی و خویشاوندی گفتمانی برخوردارند که فی المثل جمعی از کنشگران سیاسی خود را ناسیونال لیبرالیست بنامند؟ از آنجا که عموم مفاهیم علوم انسانی ذاتا جدلی هستند پاسخ تئوریک هرچه باشد ، واقعیات عملی از همگرایی این دو مفهوم در برهه هایی از تاریخ حکایت دارد

مصاحبه ام با سعید لیلاز

سعید لیلاز: سلطنت محمدرضا پهلوی طولانی و 37 سال به طول انجامید. قدرت سیاسی شاه و قدرت اعمال نظارتش بر اقتصاد ایران در تمام این 37 سال یکدست نبوده و طبیعی است که عملکرد شاه در این 37 سال را نمی توان در یک جمله خلاصه کرد. شاه به لحاظ فکری دوره های مختلف و متفاوتی را سپری کرد.
تصوری که بعد از مطالعه این 37 سال راجع به شاه پیدا کردم این بود که شاه در حوزه اقتصاد مطابق با تفکر ناسیونالیستی می اندیشید و عمل می کرد. یعنی اساسا یک ناسیونالیست بود. به دنبال حداکثر سازی ساخت داخل بود. دنبال حداقل سازی واردات بود. دنبال خوکفایی بود. با وجود همه بحث هایی که می شود اتفاقا دنبال استقلال اقتصادی بود!
شاه تا سال 1332 نه دانش گسترده ای راجع به اقتصاد ایران داشت و نه شرایط سیاسی ایران اقتضا می کرد که مداخله ای در اقتصاد داشته باشد. یعنی هم قدرتش کم بود و هم دانشش. دولتهایی که سر کار می آمدند دولت های مقتدری بودند و همگی از رجال برجسته و استخوان دار دوران رضا شاه و قاجار بودند و اجازه نمی دادند که شاه دخالتی داشته باشد
لینک مصاحبه: www.ghanoononline.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=0&Id=8593